Dużym wsparciem w procesie tłumaczenia są glosariusze, szczególnie w przypadku tłumaczeń specjalistycznych. Czym jest glosariusz i co powinien zawierać?
Tłumacze mają do dyspozycji różnego rodzaju narzędzia, będące pomocą i wsparciem w procesie tłumaczenia. Umiejętne wykorzystanie dostępnych narzędzi ma znaczący wpływ na jakość tłumaczenia, szczególnie w przypadku tłumaczeń specjalistycznych – np. prawniczych, medycznych, farmaceutycznych, technicznych czy ekonomicznych. Profesjonalnie wykonane tłumaczenie jest wynikiem specjalistycznej wiedzy z zakresu danej dziedziny, terminologii branżowej, poprawności gramatycznej, uwzględnienia kontekstu kulturowego oraz wykorzystania odpowiednich narzędzi, w tym glosariusza.
Glosariusze w pracy tłumacza
Glosariusz to baza zawierająca terminy wykorzystywane w określonej dziedzinie wraz z ich definicjami i odpowiednikami w języku obcym. Glosariusz ułatwia proces tłumaczenia oraz pomaga w zachowaniu spójności terminologicznej. Idealny glosariusz jest przejrzysty, zwięzły, fachowo napisany i zrozumiały.
Tłumacze wspomagają się zaawansowanymi narzędziami w formie programów komputerowych. Najpopularniejszym oprogramowaniem w branży tłumaczeniowej jest CAT (Computer Assisted Translation). Narzędzie to znacząco przyspiesza proces tłumaczenia poprzez automatyczne powtarzanie stałych fraz, sprawdzanie pisowni oraz gramatyki. Oprogramowanie CAT pozwala tworzyć obszerne pamięci tłumaczeniowe oraz glosariusze.
Glosariusz a tradycyjny słownik wyrazów obcych – różnice
Specjalistyczna baza terminologiczna zawiera słownictwo branżowe, podczas gdy słownik ma bardzo szeroki zakres oraz obejmuje ogólną leksykę języka. Glosariusz służy do zachowania spójności oraz precyzji w tłumaczeniu treści specjalistycznych, podczas gdy słownik ma bardziej uniwersalne zastosowanie, bowiem przeznaczony jest do wyszukiwania znaczeń lub tłumaczeń wyrazów w zróżnicowanych kontekstach. Ponadto, glosariusze są zwykle prostsze w budowie i zawierają znacznie mniej informacji na temat danego wyrazu niż tradycyjny słownik obcojęzyczny. W glosariuszu znajdziemy terminy kluczowe dla danej branży w języku źródłowym i docelowym, czasami także ich definicje. W słowniku języka obcego przy każdym słowie znajduje się definicja, etymologia, przykłady użycia w różnych kontekstach, synonimy, antonimy oraz odmiany gramatyczne. Skoncentrowanie glosariuszy na konkretnej dziedzinie sprawia, że baza terminologiczna tego typu jest znacznie mniejsza niż tradycyjny słownik.
Glosariusze bywają więc nieocenione zarówno w przypadku stałej współpracy z jednym klientem, jak i podczas realizacji dużych projektów tłumaczeniowych, przy których pracuje zespół tłumaczy.
