Tłumaczenia to szeroka kategoria, obejmująca wiele usług. Każde z nich charakteryzuje się określonymi cechami, dlatego też zazwyczaj realizowane jest przez konkretnego tłumacza, specjalizującego się w danej dziedzinie. Jednym z nich jest tłumacz audiowizualny. Kim jest zatem tego rodzaju tłumacz i jakie tłumaczenia wykonuje?
Rodzaje tłumaczeń audiowizualnych
Tłumaczenie audiowizualne to nic innego, jak materiały składające się z dźwięku i obrazu. Do tej grupy zaliczyć możemy zatem filmy, seriale, bądź gry. W obecnych czasach stosuje się trzy techniki tłumaczeń audiowizualnych:
- Voice-over – dialogi aktorów w produkcjach czyta lektor.
- Dubbing – tłumaczenie audiowizualne tego rodzaju obejmuje usunięcie dialogów oryginalnych, wypowiadanych przez aktorów, a następnie podłożenie w ich miejsce głosów osób, których wypowiedzi są w danym języku docelowym.
- Napisy – przetłumaczone dialogi wyświetlane są na ekranie, zazwyczaj w dolnej jego części.
Widz oglądający daną produkcję zapoznaje się wyłącznie z efektem pracy tłumacza. Realizacja całego projektu jest jednak niezwykle czasochłonna i wymagająca. Tłumacz audiowizualny nie tylko musi doskonale znać język źródłowy oraz docelowy, ale także posiadać wiedzę z zakresu różnych technik.
Wyzwania stojące przed tłumaczem audiowizualnym
Przede wszystkim tłumaczenia audiowizualne nie mogą być realizowane dosłownie. Wykonanie tłumaczenia jest zatem niezwykłym wyzwaniem dla tłumacza. Dialogi aktorów muszą być jasne i sensowne, wyłącznie wówczas odbiorcy w pełni zrozumieją znaczenie wypowiadanych słów. Tłumacz musi oddzielić informacje istotne od zbędnych, które mogłyby zaburzyć właściwy odbiór treści.
Tłumacz powinien zatem wyeliminować bądź zmodyfikować oryginalne dialogi w taki sposób, aby przetłumaczona wypowiedź była przejrzysta. Istnieje wiele technik tłumaczeniowych, które pozwalają wykluczyć wszelkie różnice gramatyczne, fonetyczne i morfologiczne pomiędzy danymi językami.
Synchronizacja tłumaczenia ze sceną na ekranie
Tłumacz audiowizualny rozpoczynając pracę nad tłumaczeniem zdecydować musi, w jakim stopniu chce on ingerować w treść. Zdecydowanie inaczej realizuje się tłumaczenie komedii i filmów przygodowych od dokumentalnych. Podczas tłumaczeń produkcji fabularnych tłumacz może w pewnym stopniu zachować dowolność, oczywiście jedynie wówczas, gdy nie zostanie zmieniony sens dialogów.
W trakcie tłumaczenia filmów dokumentalnych tłumacz musi zwracać uwagę na przedstawione fakty – w tym przypadku liczy się głównie treść. Wszelkie nazwy własne, pojęcia techniczne czy zjawiska muszą być właściwie przetłumaczone, aby widz nie został wprowadzony w błąd.
Dużym wyzwaniem dla tłumacza może być także dopasowanie długości tłumaczenia do zmieniających się scen na ekranie. Dotyczy to głównie napisów, które nie mogą zbytnio się przedłużać i być wyświetlane na kolejnych scenach. Konieczne jest także dzielenie napisów na krótkie fragmenty – przyjmuje się, iż napisy zajmować powinny maksymalnie 2 linijki tekstu, a więc nie mogą być dłuższe niż 38 znaków.
Prawidłowe zsynchronizowanie istotne jest także w tłumaczeniach typu dubbing oraz voice-over. Wypowiadany tekst musi być dopasowany do sytuacji na ekranie, ruchów aktorów czy ich gestykulacji.
Tłumaczenia audiowizualne są zatem niezwykle wymagającą realizacją. Wykonywane muszą być przez wykwalifikowanych i doświadczonych tłumaczy, którzy potrafią doskonale oddać sens danej produkcji.
