Jak zacząć?
Bardzo dobra znajomość języków to nie wszystko. Tłumacz podejmując się przekładania tekstu powinien przede wszystkim dobrze go rozumieć. Nie tylko pod względem językowym, ale i znaczeniowym. Wnikliwa analiza środowiska tekstu to podstawa udanego tłumaczenia. Forma i kształt utworu zarysowują kontekst na długo przed zagłębieniem się w fabułę. Każdy dobry tłumacz wie, jak zachować realizm tekstu, jednocześnie tworząc go prostym w odbiorze. Historia, epoka, przedstawiana grupa społeczna, czy poruszane w filmie problemy zgrywają się z używanymi przez bohaterów wyrażeniami. Co za tym idzie, strona wizualna utworu nie może odbiegać od werbalnie przekazywanych informacji — czy to w oryginale, czy po przetłumaczeniu.
Język w języku
Podejmując się tłumaczenia utworu audiowizualnego trzeba mieć świadomość, w jakich okolicznościach wypowiadane są dane dialogi. W zależności od sceny i związanych z nią emocji tłumacz musi dostosować język, dobrać odpowiednie słowa, składnię, czy nawet kolejność wyrazów. Metafory czy porównania, a także elementy języka bezpośrednio wpływające na zmysły odbiorcy są jednym z największych wyzwań.
Prawdziwy problem pojawia się, gdy przed tłumaczem staje wizja przełożenia na dany język wyrażenia, które nie posiada oczywistych odpowiedników. Szczególnie duże wyzwanie stanowią różnego rodzaju dialekty i gwary, których istnienie w kontekście filmu jest kluczowe. Mając na uwadze tak charakterystyczne elementy, jak sposób i tempo mówienia, melodyjność czy specyfikacje, które wyróżniają dany dialekt, tłumacze mają przed sobą ogromne wyzwanie.
Nie zawsze tak samo
Filmy animowane, filmy akcji, czy komedie romantyczne są z zasady proste w tłumaczeniu. Przekazują wartości charakterystyczne dla danego gatunku, a używany w nich język nie odbiega od potocznego. Tłumacze mogą sobie pozwolić na wolność interpretacji — dostosowując tekst do potrzeb odbiorców, czasami całkowicie zmieniają jego znaczenie. Tego typu zabiegi zrzeszają zarówno grono zwolenników, jak i żarliwych oponentów.
Profesjonalni tłumacze starają się zachować niezmienioną formę tekstu, na czele z różnego rodzaju grami słownymi, nawiązaniami historycznymi czy powiedzeniami, które odgrywają ważną rolę w danej kulturze. Najczęściej modyfikowanymi elementami w dziełach kinematograficznych są sytuacje humorystyczne, które tłumaczone są w specyficzny dla konkretnej narodowości sposób, by w utworze docelowym zachować równie dowcipny wątek, co w oryginale.
Praca tłumacza
Profesjonalni tłumacze, zajmujący się przekładem scenariuszy lub linii dialogowych filmów najczęściej oferują również usługę synchronizacji napisów z utworem. Wszyscy wiemy, jak denerwujące potrafią być napisy niezgrane czasowo z obrazem. By uniknąć podobnych problemów istnieje możliwość dopasowania ich do obrazu na prośbę klientów, z użyciem specjalistycznych programów, dzięki którym opóźnienia nie będą większe niż kilka milisekund.
Praca tłumacza przewiduje również przygotowanie osobnych tłumaczeń dla lektorów lub aktorów głosowych.
