Tłumaczenie utworu a prawa autorskie
Celem prawa autorskiego jest zapewnienie pełnej ochrony własności intelektualnej twórcy. Charakter utworu chronionego może być zróżnicowany. Tłumaczenie utworu jest szczególnym rodzajem przekładu, ponieważ wykonywane jest dla większej liczby odbiorców.
Kreatywny tłumacz i proces twórczy
Tłumaczenie utworu nigdy nie jest dosłowną translacją z języka źródłowego na docelowy. Realizacja nosi zatem znamiona procesu twórczego, podczas którego tłumacz selektywnie dobiera terminy i zwroty tak, aby w pełni oddać sens pierwotnego utworu. Autor oryginalnego tekstu kieruje swój przekaz do określonej grupy odbiorców, dlatego też tłumacz wziąć musi pod uwagę grupę docelową. Oprócz oczywistych umiejętności w zakresie danego języka obcego, bardzo ważna jest również kreatywność tłumacza. Musi on cechować się pomysłowością i wykazywać się doskonałym doborem określonych sekwencji słów. Warto również zaznaczyć, iż tłumacz utworów ma nieco więcej swobody podczas realizacji zlecenia w odróżnieniu od translacji treści specjalistycznych. Teksty specjalistyczne przepełnione są branżową terminologią, która musi mieć adekwatne odpowiedniki w języku obcym. Dowolna zmiana przez tłumacza słownictwa wiązać się może z popełnieniem błędu, który merytorycznie odbije się na całości przekładu.
Prawo regulujące tłumaczenia utworów
Tłumaczenie wiersza bądź książki musi być dla odbiorcy atrakcyjne językowo. Celem treści tego typu jest zapewnienie rozrywki, o czym tłumacz szczególnie powinien pamiętać.
Sąd Najwyższy 24 lipca 2009 r. stwierdził, iż tłumaczenie z języka obcego na język polski może być utworem w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeżeli zawiera niezbędne cechy, które musi posiadać każdy utwór. Musi to więc być taki przejaw działalności twórczej, który ma indywidualny charakter.
Tłumaczenie utworów a treści specjalistycznych
Wspomnieliśmy powyżej, że tłumaczenie utworu wiąże się z kreatywnością, a tym samym jest procesem twórczym. Przekład podlega zatem ochronie w równym stopniu, jak oryginał stworzony przez pierwotnego twórcę. Czynnikiem decydującym jest jednak określony poziom twórczości. Przytoczone powyżej teksty specjalistyczne są dokładnym odwzorowaniem tekstu źródłowego, dlatego też nie może być w nich mowy o swobodzie językowej. Fachowe przekłady nie są objęte prawem autorskim, tym samym nie są w żadnym stopniu chronione prawnie. Kreatywne tłumaczenie musi być jednak poprzedzone otrzymaniem zgody autora oryginału. Twórca oryginału oraz tłumacz, który wykonał przekład, stają się współtwórcami dzieła. Posiadają oni zatem jednakowe prawa względem stworzonych przez siebie treści, np. mogą umieszczać swoje imię i nazwisko podczas publikacji utworu.
