Nawet osoby, które na co dzień nie mają styczności z językami obcymi potrafią wskazać, które z nich są łatwe do nauczenia, a które nie. Każdy z nas mniej więcej orientuje się, które języki uchodzą za proste, a które – wręcz przeciwnie. Czy są to tylko stereotypy, czy jest w tym ziarno prawdy? Czy da się w obiektywny sposób określić poziom trudności danego języka? Jakie czynniki należy wziąć pod uwagę?
Grupy językowe
W nauce języków – jak w większości sytuacji w życiu – punkt widzenia zależy od tego, kto jest osobą uczącą się. Nie bez powodu Polacy są w stanie całkiem dobrze zrozumieć język czeski, słowacki, czy rosyjski nawet, jeśli nigdy się ich nie uczyli, a z języków takich jak japoński czy chiński nie są w stanie zrozumieć ani słowa.
Duże znaczenie ma bowiem grupa językowa, czyli języki, które mają wspólne cechy, stwierdzone pokrewieństwo i wspólny obszar geograficzny. Są one zwykle na tyle podobne, że jesteśmy je w stanie przynajmniej
częściowo zrozumieć, co bardzo ułatwia naukę.
Łatwiej jest nam się również uczyć języków europejskich, ponieważ większość z nich powstała tak, jak język polski- na bazie łaciny; trudniej natomiast przychodzi nam nauka języków afrykańskich czy azjatyckich. Nasz słuch przyzwyczaja się do określonych tonacji – jeśli dany język ma zupełnie inną tonację, uznamy go za trudny i niezrozumiały. Nie bez znaczenia jest również to, jakie języki już znamy – jeśli uczymy się kolejnego języka z tej samej grupy językowej, będzie nam łatwiej, ponieważ wiele słówek i zwrotów brzmi podobnie.
Gramatyka, alfabet, wymowa
Na to, czy język jest trudny do nauczenia, wpływa wiele czynników. Problemem bywa skomplikowana gramatyka, trudny alfabet, czy specyficzna wymowa.
Według statystyk opracowanych przez Foreign Service Institute języki, które najtrudniej opanować to: kantoński, arabski, koreański, mandaryński i japoński – ich opanowanie zajmuje około 2200 godzin. Najłatwiej natomiast można się nauczyć: języka włoskiego, francuskiego, hiszpańskiego i duńskiego – na ich opanowanie potrzeba około 600 godzin.
Jeśli chodzi o alfabet, dla Europejczyków szczególnie trudne są języki azjatyckie – na przykład językiem chińskim w mowie i piśmie posługuje się biegle tylko około jedna trzecia mieszkańców Chin. Nauczenie się poprawnie znaków jest na tyle skomplikowane, że sprawia trudność nawet rodowitym Chińczykom – nic więc dziwnego, że język ten uchodzi za niełatwy.
Jeśli jednak przebrniemy już przez naukę znaków, robi się coraz łatwiej – chińska gramatyka nie jest skomplikowana – nie występuje w niej na przykład odmiana przez przypadki. Pod tym względem trudny jest natomiast język węgierski – występuje w nim aż 35 przypadków, które zmieniają brzmienie słów. Ponadto, występują w nim głoski nieistniejące w języku polskim, co znacznie utrudnia jego zrozumienie.
Jeśli chodzi o wymowę, wiele trudności nastręcza język francuski – zapis znacznie różni się od tego, co wypowiadamy, a ponadto wiele słów ma podobne brzmienie – dlatego początkującej osobie może być trudno wychwycić poszczególne słowa.
