Kim jest tłumacz przysięgły?
Tłumacz przysięgły to osoba zaufania publicznego, która zajmuje się tłumaczeniem dokumentów – procesowych lub urzędowych – i uwierzytelnianiem ich odpisów. Może także poświadczać odpisy wykonane przez inne osoby. Każdy przekład musi potwierdzić specjalną pieczęcią, która zawiera jego imię, nazwisko, numer na liście tłumaczy przysięgłych, a także wskazuje język, w którym dana osoba się specjalizuje. Może wykonywać również tłumaczenia ustne, a w erze cyfrowej biurokracji także potwierdzać odpisy podpisem elektronicznym (jednak regulują to specjalne przepisy prawne). Warto pamiętać, że zawód ten wiąże się z ogromną odpowiedzialnością, gdyż tłumacz przysięgły to osoba, która bierze na siebie pełną odpowiedzialność za błędy wynikające z tłumaczenia.
Język polski przede wszystkim
Tłumacz przysięgły oprócz biegłego posługiwania się językiem obcym i dostrzegania jego niuansów i dwuznaczności musi biegle posługiwać się także językiem polskim. Wydaje się to oczywiste, jednak z językowych nieścisłości wyniknąć mogą spore problemy o podłożu prawnym. To dlatego tłumacz przysięgły musi płynnie posługiwać się językiem polskim w mowie i piśmie.
Jak zostaje się tłumaczem przysięgłym?
Droga uzyskania tytułu tłumacza przysięgłego nie jest prosta. Trzeba spełnić wiele wymogów, by móc przystąpić do egzaminu, którego wynik ostatecznie decyduje o prawach do wykonywania tego zawodu. Osobom chcącym zdobyć uprawnienia stawiane są różne wymagania, które określa Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego. Należy posiadać obywatelstwo polskie lub kraju członkowskiego UE, znać język polski (i to tak jak pisaliśmy wcześniej – znać go bardzo dobrze), a dodatkowo być absolwentem uczelni wyższej. Jedna z najważniejszych zasad mówi, że uprawnień do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego nie zdobędzie osoba karana za przestępstwo umyślne skarbowe lub nieumyślne przestępstwo dotyczące obrotu gospodarczego.
Egzamin na tłumacza przysięgłego, który decyduje o zdolności do wykonywania zawodu, składa się z dwóch części: pisemnej oraz ustnej.
Część pisemna polega na przetłumaczeniu czterech tekstów – dwóch z języka polskiego na obcy i dwóch z obcego na polski. Wiadomo, że jeden tłumaczony dokument musi być pismem sądowym lub urzędowym, tematyka drugiego jest jednak bliżej nieokreślona. W ubiegłych latach zdarzały się zadania, które polegały na tłumaczeniu np. świadectwa pracy osoby zatrudnionej w zakładzie górniczo – hutniczym.
Odpowiednia ilość punktów
Aby zdać część pisemną i móc przystąpić do kolejnej – ustnej – części egzaminu, trzeba zdobyć ¾ możliwych do uzyskania punktów, czyli nie mniej niż 150. Podczas trwania tej części nie wolno korzystać z opracowań czy podręczników, jednak dozwolone jest posiadanie przyniesionego przez siebie słownika. Zdanie egzaminu wymaga nie tylko ogromnej wiedzy z zakresu języka obcego, ale także prawa i rachunkowości. W dodatku jest bardzo czasochłonny – część pisemna trwa aż 4 godziny.
Osoby, które zdobyły wymagane 150 punktów mogą przejść do dalszej części – tłumaczenia konsekutywnego. Egzamin ustny prowadzony jest przez Przewodniczącego Komisji i tak jak część pisemna polega na tłumaczeniu z języka obcego na polski i na odwrót. Konieczne jest także ustne tłumaczenie tekstu pisemnego. Do zdobycia ponownie jest 200 punktów, a uzyskać trzeba minimum 150.
Wyniki podawane są w wyznaczonym terminie – trzeba zadzwonić do Ministerstwa i poprosić o ich ujawnienie. Zdobycie uprawnień do tego zawodu, który wiąże się z ogromną odpowiedzialnością prawną, kosztuje dużo czasu, nauki i cierpliwości.
