Tłumacz w sądzie – w jakich postępowaniach jest niezbędny?
Postępowanie sądowe to sytuacja, w której nie chcemy się znaleźć, jednak zmuszeni jesteśmy niekiedy w niej uczestniczyć. Dla każdej ze stron okoliczności sądowe bywają stresujące, aby jednak postępowanie przeprowadzone było w sposób rzetelny i sumienny, konieczne bywa czasami uczestnictwo tłumacza. W jakich procesach musi pojawić się w sądzie tłumacz?
Kodeks postępowania karnego i cywilnego – udział tłumacza w sprawie sądowej
Przepisy kodeksu postępowania karnego dokładnie opisują sytuacje, w jakich konieczne jest skorzystanie z pomocy profesjonalnego tłumacza na sali sądowej. Według art. 204:
- 1. Należy wezwać tłumacza, jeżeli zachodzi potrzeba przesłuchania:
- głuchego lub niemego, a nie wystarcza porozumienie się z nim za pomocą pisma,
- osoby niewładającej językiem polskim.
- 2. Należy również wezwać tłumacza, jeżeli zachodzi potrzeba przełożenia na język polski pisma sporządzonego w języku obcym lub odwrotnie albo zapoznania oskarżonego z treścią przeprowadzanego dowodu.
- 3. Do tłumacza stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące o biegłych.
Przepisy kodeksu postępowania cywilnego na podstawie art. 265 nakazują wezwanie tłumacza:
- 1. Do przesłuchania świadka niewładającego dostatecznie językiem polskim sąd może przybrać tłumacza.
- 2. Do tłumaczy stosuje się odpowiednio przepisy o biegłych. Pracownik organów wymiaru sprawiedliwości może pełnić obowiązki tłumacza bez składania przyrzeczenia, lecz z powołaniem się na ślubowanie służbowe.
Czy tłumacz w postępowaniu musi być tłumaczem przysięgłym?
Tłumacz uczestniczący w rozprawie sądowej nie musi posiadać uprawnień pozwalających mu wykonywać zawód tłumacza przysięgłego. Wzrastająca konieczność powoływania tłumaczy języków rzadkich sprawia, że powszechne stało się korzystanie z usług tłumaczy nieprzysięgłych, którzy dysponują wiedzą specjalistyczną w wymaganej dziedzinie. Wówczas stosuje się wobec takiej osoby przepisy o biegłych – w myśl rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24.01.2005 r. w sprawie biegłych sądowych DZ.U. 2005 nr 15 poz. 133.
Tłumacz może być wezwany w celu świadczenia usługi na rzecz świadka, pokrzywdzonego bądź podejrzanego. Jego pomoc może się okazać konieczna w sądzie, prokuraturze lub na policji. Oczywiście spotkania tego typu bywają zwykle odpowiednio wcześniej zaplanowane. Zdarzają się jednak sytuacje, w których wymagane jest niezwłoczne pojawienie się tłumacza.
Tłumacz realizuje tłumaczenie zeznań stron postępowania oraz świadków. Sąd bądź inny organ (prokuratura, policja) może mu zlecić także tłumaczenie składanej w toku postępowania dokumentacji. Większość dokumentów przetłumaczona musi być przez tłumacza przysięgłego ze względu na wymaganą moc prawną dokumentacji.
Z usług profesjonalnego tłumacza korzysta się coraz częściej na sali sądowej. Tendencję wzrostową postępowań z udziałem tłumaczy wyjaśnić możemy przypływem cudzoziemców i rozwojem gospodarczym kraju. Poszerzanie sieci kontaktów z zagranicznymi partnerami biznesowymi sprawia, że liczba spraw sądowych wzrasta.
